Σταθμό για την ελληνική Δικαιοσύνη και τη δικαστική επίλυση των διαφορών που προκύπτουν από συμβάσεις εκ των οποίων το ένα συμβαλλόμενο μέρος είναι Δημόσια Αρχή, αποτελεί η υπ’αρίθμ. Αρείου Πάγου 766/2014, δίνοντας έτσι τέλος, στη μέχρι σήμερα διακριτική και ξεχωριστή μεταχείριση του Δημοσίου έναντι των ιδιωτών.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα εν λόγω απόφαση, Νοσοκομείο το οποίο αποτελεί Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, προσέφυγε ενώπιον του Αρείου Πάγου κατά εμπορικής εταιρίας ιατρικών προϊόντων με την οποία είχε συνάψει συμβάσεις πώλησης βάσει ιδιωτικών εγγράφων, ζητώντας να εξαφανισθεί η απόφαση του Εφετείου. Ας σημειωθεί ότι η εφετειακή απόφαση υποχρέωνε το Νοσοκομείο να καταβάλει στην αναιρεσίβλητη εταιρία το ποσό που είχε επιδικάσει η πρωτόδικη απόφαση νομιμοτόκως, κατά το άρθρο 4 Π.Δ 166/2003, ως τίμημα οφειλόμενο σε αυτή για ιατρικά υλικά με τα οποία η ίδια το προμήθευε δυνάμει των διαδοχικών μεταξύ τους συμβάσεων πώλησης, επικαλούμενο όμως το ν.δ 46/1974 με τοκοφορία αυτή του 6% που ισχύει για τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και μάλιστα μόνο από την επίδοση της αγωγής δεδομένου ότι θεώρησε τις άτυπες συμβάσεις αυτές ως άκυρες μιας και είχαν αντικείμενο άνω των 2.500 ευρώ.
Ως προς το ζήτημα των τόκων, κατά το σκεπτικό της εν λόγω απόφασης και σύμφωνα με το Π.Δ 166/2003, το οποίο ενσωμάτωσε στην ελληνική έννομη τάξη την υπ’αρίθμ. 2000/35/ΕΚ για την καθυστέρηση των πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές, ο Άρειος Πάγος απεφάνθη ότι αν δεν έχει συμφωνηθεί ορισμένη μέρα ή προθεσμία πληρωμής, ο οφειλέτης γίνεται υπερήμερος χωρίς να απαιτείται όχληση και οφείλει τόκους μόλις περάσουν 30 μέρες από την παραλαβή των προϊόντων ενώ αν πρόκειται για συμβάσεις μεταξύ επιχειρήσεων και δημόσιων αρχών η προθεσμία παρατείνεται έως 60 ημέρες. Επιπρόσθετα, όπως έκρινε το Δικαστήριο, το ύψος του τόκου υπερημερίας που καλείται ο οφειλέτης να καταβάλει, υπολογίζεται με το επιτόκιο που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στην πιο πρόσφατη πράξη κύριας αναχρηματοδότησης, προσαυξημένο κατά 7 εκατοστιαίες μονάδες. Ως εκ τούτου, η αναιρεσίβλητη δικαιούται τόκους από την πάροδο 60 ημερών από την ημερομηνία κάθε μερικότερης παραλαβής των πωληθέντων στο αναιρεσείον νοσοκομείο, δυνάμει της ημερομηνίας έκδοσης εκάστου τιμολογίου και με επιτόκιο προσαυξημένο κατά 7 εκατοστιαίες μονάδες.
Περαιτέρω, ο ΑΠ έκρινε ότι κάθε σύμβαση για λογαριασμό Ν.Π.Δ.Δ που έχει αντικείμενο άνω των 2.500 ευρώ ή δημιουργεί υποχρεώσεις διαρκείας, μπορεί να υποβάλλεται και στον τύπο του ιδιωτικού εγγράφου ενώ η πρόταση για την κατάρτιση της σύμβασης και η αποδοχή της μπορούν να γίνουν και με χωριστά έγγραφα, η ακυρότητα δε που προκαλείται από την έλλειψη έγγραφης αποδοχής αίρεται αν εκπληρωθεί η σύμβαση.
Η ακυρότητα δηλ. αυτή αίρεται σε περίπτωση εκτέλεσης της σύμβασης όταν έχει προηγηθεί χωριστή έγγραφη πρόταση χωρίς την απαραίτητη επακολούθηση της έγγραφης αποδοχής. Το Δικαστήριο δέχτηκε ότι στην συγκεκριμένη υπόθεση οι άτυπες αυτές συμβάσεις πώλησης κατά το επίδικο χρονικό διάστημα μεταξύ του νοσοκομείου και της αναιρεσίβλητης ναι μεν δεν καταρτίσθηκαν εγγράφως ώστε να είναι εξ αρχής έγκυρες, οι παραγγελίες (προτάσεις) όμως για την κατάρτιση των συμβάσεων έγιναν εγγράφως και η αναιρεσίβλητη τις αποδέχθηκε και εκτέλεσε τις συμβάσεις, αίρεται η ακυρότητά τους.
Η ανωτέρω απόφαση, τονίζει τη σημασία του Π.Δ 166/2003 το οποίο, αν και καταργήθηκε από τον υπ’αρίθμ. Ν. 4152/2013, παραμένει σε ισχύ για τις συμβάσεις που υπεγράφησαν κατά τη διάρκεια ισχύος του.
Σχόλιο του γραφείου μας
Η προσπάθεια που γίνεται για την εναρμόνιση των δικαιωμάτων των πολιτών καθώς και τον περιορισμό της αρνητικής επιρροής της καθυστέρησης πληρωμών, καθίσταται ιδιαίτερα εμφανής. Άξιον δε να σημειωθεί ότι ο ισχύων υπ’αρίθμ. Ν.4152/2013, με τον οποία ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο η νεότερη υπ’αρίθμ. 2011/7ΕΚ Οδηγία, εφαρμόζεται και μεταξύ επιχειρήσεων και δημοσίων αρχών, αφορά δε όλες τις προμήθειες ιατρικού αναλωσίμου, φαρμακευτικών ειδών και παροχής υπηρεσιών του Δημοσίου, των Νοσοκομείων ΕΣΥ και ΕΟΠΥΥ ενώ οι σημαντικές αλλαγές που επέφερε έχουν χαρακτήρα αναγκαστικού δικαίου .
